Czy dopuszczalna jest kara finansowa za odstąpienie od umowy zawartej na odległość?

Prawo zezwala konsumentom na odstąpienie od umowy zawartej na odległość. Mogą więc zamówić produkt i w określonym czasie go odesłać. Czy odstąpienie od umowy może być uzależnione od spełnienia określonych warunków narzuconych przez sprzedawcę? Czy sprzedawca może nałożyć na konsumenta karę finansową za odstąpienie od umowy? Czy konsument musi ponosić dodatkowe koszty w przypadku odesłania produktu? Czy postanowienia zawarte w regulaminie o karach finansowych są dla konsumenta wiążące?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przy umowach zawieranych na odległość (np. zakupy w e-sklepie) konsument ma prawo do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni kalendarzowych.  Przy czym prawo to przysługuje konsumentowi niezależnie od powodu zwrotu towaru. Konsument nie musi podawać przyczyny odesłania towaru.

Sprzedawca nie ma więc prawa nakładać na konsumentów dodatkowych warunków, które muszą być spełnione, aby odstąpić od umowy.

Zapisy zawarte w regulaminie sklepu, że w przypadku odstąpienia od umowy konsument będzie musiał zapłacić karę finansową są niezgodne z prawem. Takie zapisy mogą być uznane za niedozwolone klauzule umowne. Konsument nie ma więc obowiązku płacić jakichkolwiek kar za odstąpienie od umowy, które przysługuje mu z mocy prawa.

Oczywiście strony mają obowiązek wzajemnego rozliczenia się.

Konsument ma obowiązek zwrócić rzecz przedsiębiorcy lub przekazać ją osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do odbioru niezwłocznie nie później niż 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba że przedsiębiorca zaproponował, że sam odbierze rzecz.

Sprzedawca natomiast ma obowiązek, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Koszty dostarczenia rzeczy ograniczone są do wysokości odpowiadającej najtańszej opcji przesyłki dostępnej w danej ofercie.

Sprzedawca zwraca konsumentowi pieniądze przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że zgodzi się on na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi dodatkowymi kosztami.

Należy pamiętać, że koszty zwrotu rzeczy do sprzedawcy ponosi konsument. Konsument nie ponosi tych kosztów w dwóch przypadkach. Mianowicie, gdy sprzedawca sam zgodzi się je ponieść lub nie poinformuje konsumenta o tym obowiązku przed zawarciem umowy.

Sprzedawca nie może wprowadzać ograniczeń, że np. konsumentowi nie przysługuje prawo zwrotu towaru z powodu braku oryginalnego opakowania. Potwierdzają to niedozwolone klauzule umowne:

• „Towar do zwrotu przyjmujemy wyłącznie w oryginalnym opakowaniu” ( wpis nr 5301),
• „Zwracany towar musi być kompletny, nie może nosić śladów użytkowania oraz musi posiadać oryginalne, niezniszczone opakowanie producenta” ( wpis nr 4648).

Ponadto w regulaminie sklepu nie mogą znaleźć się zapisy, że sprzedawca termin na odstąpienie od umowy będzie liczył od dnia złożenia zamówienia, a nie od dnia odbioru towaru ( czyli fizycznego objęcia rzeczy w posiadanie). Taki zapis jest niezgodny z prawem.

Postanowienia regulaminu sklepu w kwestii odstąpienia od umowy nie mogą być mniej korzystne, niż to co gwarantują przepisy prawa.

Sprzedawca ma obowiązek poinformować konsumenta o prawie do odstąpienia od umowy. Jeżeli nie wywiąże się z tego obowiązku termin na odstąpienie wydłuża się do 12 miesięcy.

Podsumowując, sprzedawca nie ma prawa nakładać, jakichkolwiek kar finansowych za odstąpienie od umowy. Nie może uzależniać prawa do odstąpienia od umowy od oryginalnego opakowania. 14-dniowy termin na odstąpienie od umowy liczymy od dnia otrzymania rzeczy, a nie od dnia złożenia zamówienia.

                                                                                                          Anna Golas