Głośniki i kolumny głośnikowe do zabudowy

Miłośnicy domowych systemów audio coraz częściej sięgają po głośniki montowane w ścianie i na suficie w systemach multiroom i kina domowego, aby nie zajmowały miejsca i nie ingerowały w wystrój pokoju oraz były źródłem doskonałego dźwięku.

W sklepach dostępna jest bardzo duża oferta głośników i kolumn głośnikowych do zabudowy, które można zamontować w dowolnym pokoju kuchni, a nawet łazience. Wykorzystanie ich to bardzo dobry sposób, gdy nie chcemy zagracać podłogi kolumnami, pozbywamy się też problemu z plątaniną kabli na widoku, jak i niepasujących do wystroju wnętrza dużych kolumn. To także sposób na zapewnienie bezpieczeństwa głośnikom, jeżeli mamy małe dzieci, zwierzęta oraz w czasie hucznej zabawy, kiedy istnieje ryzyko przewrócenia kolumny lub przebicia membrany. To doskonałe rozwiązanie do zestawów kina domowego, od których nie wymagamy audiofilskiej jakości, ponieważ koncentrujemy się na akcji filmu, a dźwięk ma pobudzić emocje. Jeśli głośniki będą służyły do realizacji systemów multiroom, na przykład do nagłośnienia częstych imprez, lub jeśli lubimy, jak muzyka czy radio towarzyszą nam w codziennym życiu, wystarczą głośniki sufitowe.

Do zrealizowania nagłośnienia systemu stereo i do kina domowego najlepiej sprawdzą się w większości przypadków głośniki ścienne lub naścienne, wzbogacone o głośniki sufitowe do efektów specjalnych. Głośniki do zabudowy umożliwiają wykonywanie tych samych systemów głośnikowych (2.0, 2.1, 5.1, 7.1) co tradycyjne kolumny stojące czy kompaktowe. Standardem w kinie domowym staje się Dolby Atmos, który wymaga głośników sufitowych. Sufit to najlepsze miejsce do instalacji głośników, które dostarczą takich efektów jak deszcz, nadlatujące samoloty czy wybuchy. Wydajność otwartych tylnych głośników zależy od rodzaju ściany lub sufitu i wielkości wnęki za głośnikiem.

Monitor Audio CF230; CANTON In Ceiling 443; DEFINITIVE TECHNOLOGY UIW RCS III

Sufit podwieszany – do kina i muzyki

Głośniki sufitowe przeważnie są okrągłe, tak jak samochodowe. Do ich montażu najlepiej wykorzystywać sufity podwieszane z karton-gipsu, w których wierci się łatwo otwory. Ważna jest w nich głębokość, która będzie decydować, w jakiej odległości będzie podwieszona podsufitka. Głośniki sufitowe mają zróżnicowane głębokości – od 8 do 20 cm. To także ławy sposób na prowadzenie kabli. Co ważne, głośniki mają gniazda przyłączeniowe takie same jak kolumny stojące, co ułatwia ich montaż. Przy okazji można zrobić oświetlenie sufitowe LED-owe. Należy pamiętać, że słabej jakości LED-y mogą być źródłem zakłóceń, warto więc sprawdzić wcześniej, z jakiej odległości od głośnika pojawiają się zakłócenia.

Zestaw głośników Martin Logan IW5-LCR. (Fot. Martin Logan)

Rodzaje głośników sufitowych

Modele instalowane na suficie powinny charakteryzować się szerokim rozproszeniem (promieniowaniem) dźwięku, aby uzyskać lepsze pokrycie w całym pokoju i zapewnić większe możliwości doboru miejsca instalacji głośnika. Warto zwrócić uwagę na głośniki z regulacją kierunku kąta promieniowania dźwięku. Pozwala to na kierowanie dźwięku w kierunku miejsc odsłuchowych niezależnie od tego, gdzie głośnik jest zainstalowany. Przykładem takich głośników jest seria IC6-HT (HT – Home Theater) marki Martin Logan, które zawierają 6-calowy głośnik niskotonowy i tytanową kopułkę wysokotonową zamontowaną pod kątem 30°. IC6-HT zalecany jest do dużych instalacji wielokanałowych systemu kina domowego, w których głośniki sufitowe sprawdzą się idealnie. Dźwięk można łatwo skierować w stronę obszaru odsłuchowego, obracając głośnik w otworze w wymaganym kierunku.

Głośniki instalacyjne dwubiegunowe, np. Definitive Technology UIW RSS III, tworzą równomierną scenę dźwiękową na dużym obszarze. W obudowie o wymiarach 24 × 25,1 × 9,9 cm dużą dynamikę „uderzenia dźwięku” zapewniają pary głośników” 3,5 cala niskotonowych i 3,5-calowe membrany pasywne. Za wysokie tony odpowiadają dwa 1-calowe głośniki aluminiowe.

Głośnik CF230 Monitor Audio z systemem mocowania Tri-Grip (uchwyty mocujące) zawiera współosiowe przetworniki nisko-średniotonowy i wysokotonowy, co powoduje, że zajmuje mało miejsca (średnica 112 mm). Możemy wybierać między dwoma typami wykończenia – „flush-fit” (wyrównanie do powierzchni montażowej) lub dyskretnym „trimless” (bez ramki). Dostępne są opcjonalne okrągłe lub kwadratowe maskownice, a wybór miejsca instalacji jest rozszerzony przez możliwość mocowania w suficie lub w ścianach szkieletowych.

Seria głośników Paradigm CI Pro. (Fot. Paradigm)

Jak montuje się nagłośnienie instalacyjne sufitowe?

Instalacja polega na wycięciu w podwieszanym suficie odpowiednich otworów i włożeniu w nie dopasowanych głośników. Do mocowania na płycie kartonowo- -gipsowej wykorzystuje się specjalne zatrzaski (zazwyczaj trzy), które utrzymują obudowę w stabilnej pozycji. Szybkie mocowanie maskownic zapewniają magnesy.

Mocowanie głośnika Martin Logan IC6-HT. (Fot. Martin Logan)

Ściana z telewizorem do stereo i kina?

Ekran telewizora zamocowany na ścianie wymusza miejsce położenia dla głośników kanału lewego i prawego oraz centralnego systemu kina domowego. Przy pomocy dodatkowej solidnej płyty z karton-gipsu i stelaży możemy zbudować ścianę dla wspomnianych głośników. Zestawy głośnikowe ścienne kanałów lewego oraz prawego dobieramy jakościowo do swojego gustu muzycznego przy odsłuchu stereofonicznym muzyki i umieszczamy klasycznie na wysokości głowy siedzącego słuchacza. Do kina domowego dobieramy głośnik centralny, który umieszczamy pod telewizorem, a na ścianie przy podłodze nawet dwa subwoofery. Głośniki efektowe też mogą być naścienne.

Zdaniem fachowców wiele głośników instalacyjnych oferuje jakość dźwięku zbliżoną, a nawet niejednokrotnie lepszą od typowych wolnostojących wersji. Montaż w ścianie pozwala na uzyskanie bardziej naturalnego pola pokrycia dźwiękiem, przy dostrojeniu zestawu do akustyki pomieszczenia.

Obudowa głośników do zabudowy ściennej ma najczęściej kształt kwadratowy lub prostokątny, rzadziej okrągły, a to ze względu na dużą liczbę przetworników dźwiękowych. To przede wszystkim głośniki prostokątne o konstrukcji 2-, 2,5-, 3-drożnej o różnym podziale pasma przenoszenia głośników. Przykładem takiej kolumny jest Dali Phantom M-375, wyposażony w aktywny 7-calowy głośnik niskotonowy z włókna drzewnego oparty na technice SMC (Soft Magnetic Compound) w połączeniu z dwoma głośnikami pasywnymi. Płaska geometria membrany pozwala na większą objętość obudowy. Wysokie częstotliwości są obsługiwane przez hybrydowy głośnik wysokotonowy, który łączy tweeter wstęgowy z tweeterem z miękką kopułką o średnicy 28 mm, co zapewnia najlepsze rozpraszanie dźwięku.

Zwykle kolumny głośnikowe „otwarte” montuje się w ścianach z cegły lub pustakach – wówczas zastosowanie puszki montażowej nie jest konieczne. Jeżeli montujemy nagłośnienie instalacyjne ścienne w ściance wykonanej z płyty karton-gipsowej należy zastosować odpowiednią obudowę, aby uzyskać optymalne walory akustyczne głośnika. Najprościej jest zamontować go w puszce podtynkowej. Można skorzystać z konstrukcji głośników ściennych, w których elektronika jest zamknięta w zmniejszonej płaskiej obudowie (10- 15 cm). Przykładem takiej kolumny jest Taga Harmony Platinum IW-100 LCRS (3-drożna, 4 głośniki) z systemem zatrzasków montażowych i magnetycznie montowaną maskownicą. IW-100 LCRS jest przeznaczony do pracy jako głośnik przedni (lewy i prawy), centralny oraz surround w wielokanałowym systemie kina domowego.

MONITOR AUDIO IV140 Invisible; CANTON In Wall 989; TAGA HARMONY Platinum IW-100 LCRS; DALI Phantom M 375

DALI Phantom E 80; Monitor Audio Pro-80LV

Co zrobić, gdy ściana jest z betonu?

Jeżeli nie chcemy budować dodatkowej ściany, możemy skorzystać z głośników naściennych o zmniejszonej obudowie, w której schowana jest elektronika, a sam głośnik – podobnie jak w przypadku puszki – będzie działał wydajniej. Tylna obudowa głośnika instalacyjnego może być także wymogiem spełnienia norm budowlanych. Aby instalacja była mniej inwazyjna, głośniki, np. Dali Phantom z serii M i S, można zamontować w ramach naściennych.

Kolumny Dali Phantom S180 w zestawie kina domowego. (Fot. Dali)

Gdzie zamontować subwoofer?

Obudowa i sam głośnik typu subwoofer, wymagany w kinie domowym, jest największy wśród różnych rodzajów kolumn. Jednak udało się tak je przekonstruować, że mogą być oferowane jako instalacyjne. Monitor Audio ICS-8 zapewnia wydajność 20-centymetrowego subwoofera (pasmo 40 Hz – 120 Hz), ale z 10-centymetrowym otworem maskownicy. ICS-8 pasuje do wnęk sufitowych i ściennych oraz pod podłogą.

Subwoofery ścienne Paradigm RVC-12SQ umieszczone blisko podłogi. (Fot. Paradigm)

Głośniki łazienkowe instalacyjne

Jeżeli głośniki mają być zainstalowane w łazience lub kuchni, powinny charakteryzować się zwiększoną odpornością na wilgoć. Jedną z najważniejszych kwestii przy doborze odpowiedniego głośnika tej kategorii jest zwrócenie uwagi na klasę szczelności IP (najlepiej klasa IP 6). Warto, aby były wyposażone w moduł Wi-Fi do bezprzewodowego odtwarzania muzyki.

MONITOR AUDIO ICS-8 

Maskownice głośników

Wśród różnorodnych konstrukcji kolumn głośnikowych instalacyjnych warto zwrócić uwagę na sposób ich maskowania za pomocą ramek czy maskownic, dzięki czemu stają się prawie niewidoczne. Niektórzy producenci oferują klientom wykonanie wzoru maskownicy na specjalne zamówienie. Pozwala to dopasować design osłony głośnika do kolorystyki i wystroju wnętrza. Zazwyczaj maskownica mocowana jest na magnesy, co ułatwia jej zakładanie i zdejmowanie.

Przygotowanie ściany i sufitu do montażu głośników oraz efekt końcowy po zabudowie. (Fot. Monitor Audio)

Jak rozmieszczać głośniki instalacyjne?

Efekt końcowy jest zależny od akustyki i wielkości pomieszczenia. Projektowanie i montaż systemów głośnikowych z zastosowaniem m.in. głośników instalacyjnych nie należą do najłatwiejszych. W przypadku dużych systemów głośnikowych, szczególnie jeśli możliwe jest wykonanie w domu salonu odsłuchowego, warto zlecić projekt i montaż firmie, która dobierze i rozmieści głośniki sufitowe i naścienne, uwzględniając akustykę pomieszczenia.